
Het ZIPA-team staat voor ‘Zorgschakel-team Illegale Middelen – Ernstige Psychiatrische Aandoeningen’. Dit team maakt deel uit van het netwerk SaVHA?! en richt zich op het verbeteren van de zorg voor mensen met ernstige en/of chronische psychiatrische stoornissen die samenhangen met het gebruik van illegale middelen.
Taken
-
Ondersteunen van bestaande diensten in de begeleiding van deze doelgroep door expertise te delen en gezamenlijk begeleidingstrajecten op te zetten. Op die manier proberen ze zorgaanbieders – die soms actief illegaal druggebruik als uitsluitingscriterium hanteren – toch te motiveren om deze doelgroep te begeleiden, zodat het zorgaanbod voor hen wordt verruimd.
-
Aanbieden van ambulante begeleiding aan cliënten tijdens de overgang tussen twee zorgtrajecten, om die overgang zo vlot en stabiel mogelijk te laten verlopen in kader van zorgcontinuïteit.
Kernwaarden
Herstelgericht
Zorgtrajecten worden op maat uitgewerkt, vertrekkende vanuit de individuele zorgvragen en -behoeften van de cliënt.
Flexibel
In de mate van het mogelijke proberen ze tegemoet te komen aan de vragen van verwijzer en cliënt door middel van outreach en maatwerk.
Geïntegreerd
In samenwerking met het bestaande netwerk en omgeving van de cliënt, in overleg met de cliënt.
Contextsensitief
Afhankelijk van de individuele noden wordt de context al dan niet actief betrokken.
Doelgroep en criteria voor het identificeren van deze doelgroep
Ernstige Psychiatrische Aandoeningen (EPA)
Er is sprake van een ernstige psychiatrische aandoening wanneer voldaan is aan de volgende criteria (P. Delespaul 2013):
-
Er is een psychiatrische stoornis aanwezig, inclusief middelenmisbruik of -verslaving, waarvoor behandeling of zorg noodzakelijk is (niet in symptomatische remissie).
-
De aandoening gaat gepaard met significante beperkingen in het sociaal en/of maatschappelijk functioneren (niet in functionele remissie).
-
De beperkingen zijn zowel een gevolg als een oorzaak van de psychiatrische stoornis.
-
Gecoördineerde en langdurige zorg door professionele hulpverleners, binnen een zorgnetwerk, is aangewezen om het behandeltraject vorm te geven.
-
De ernst verwijst dus niet enkel naar de diagnose, maar ook naar bijkomende problemen op meerdere levensdomeinen, zoals wonen, werk, financiën en sociale relaties.
.
Gebruik van illegale middelen
Met illegale middelen bedoelen we psychoactieve substanties waarvan het bezit, gebruik, productie of verkoop verboden is onder de Belgische drugswetgeving. Concreet gaat het in onze context meestal om:
-
Cannabis
-
Cocaïne
-
Heroïne
-
Amfetamines
-
XTC
-
LSD
-
Andere middelen die onder de strafwetgeving vallen
Uitsluitingscriteria
Personen met een zuivere alcoholproblematiek of een afhankelijkheid aan benzodiazepines vallen buiten de doelgroep van ZIPA. Voor deze cliënten voorzien ze een warme doorverwijzing naar gespecialiseerde diensten binnen het bredere zorgnetwerk, waar zij een passend hulpaanbod kunnen krijgen.
Het is ook niet de bedoeling dat ZIPA als enige zorginstantie bij een persoon wordt opgestart. Ze werken steeds vraaggestuurd en in samenwerking met reeds betrokken diensten.